راههاي تصرفات شيطان
إِنَّ الشَّيْطَانَ لَكُمْ عَدُوٌّ فَاتَّخِذُوهُ عَدُوًّا إِنَّمَا يَدْعُو حِزْبَهُ لِيَكُونُوا مِنْ أَصْحَابِ السَّعِيرِ ( فاطر 6 )
در حقيقت شيطان دشمن شماست ؛ شما [نيز] او را دشمن بگيريد [او] فقط حزب خود را مىخواند تا آنها از ياران آتش باشند.
نكته ها :
1. بطور كلي تصرفات و كارهاي شيطان نسبت به انسانها به دو دسته تقسيم مي شوند:
الف- تصرف شيطان در شناخت ها و باورهاي انسان به وسيله القائات و وسوسه هاي خود (گاهي با وسوسه و تشكيك ؛ يقين انسان را تبديل به شك مي كند.) (توجه شود)
ب- تصرف در شيطان در رفتار انسان كه بوسيله آراستن و زيبا نشان دادن رفتاري ، انسان را به سمت انجام آن سوق مي دهد و با القاء و ايجاد توهم وجود لذت فوق العاده در كار زشتي انسان را به انجام آن وامي دارد.
2. جالب اينكه وقتي انسان به موهم و غيرواقعي بودن آن لذت پي برد دوباره با ترفند و حيله اي جديد انسان را فريب داده و به انجام همان گناه وامي دارد. بنابر اين چون شيطان نمي تواند انسان را به زور وادار به كاري كند با شگردها و ترفندها درصدد فريب انسان بر مي آيد.
3. يكي از لطف هاي بزرگ قرآن در حق ما اين است كه حيله ها و وسوسه ها و دشمني شيطان را بصورت هاي مختلف بيان كرده است.
4. نكته بسيار مهم اينكه دليل اينكه شيطان از درگاه خداوند رانده شد اين بود كه او اطاعت نكرد، نه اينكه عبادت نكرد زيرا حضرت على عليه السّلام مي فرمايند: شيطان 6 هزار سال خداوند را عبادت كرد «و قد عبد الله ستّ آلاف سنه»، لكن در برابر دستور خداوند متعال استكبار ورزيد (أَبَى وَ اسْتَكْبَرَ وَ كَانَ مِنْ الْكَافِرِينَ).
5- مراد از اينكه فرمود: " فَاتَّخِذُوهُ عَدُوًّا " (شما هم او را دشمن خود بگيريد) اين است كه: از پذيرفتن دعوتش به سوى باطل اجتناب كنيد، و او را در آنچه به عنوان دايه مهربانتر از مادر به شما پيشنهاد مىكند، اطاعت مكنيد. و به همين جهت دشمنى او را با جمله" إِنَّما يَدْعُوا حِزْبَهُ" تعليل نمود.
6- كلمه" سعير" به معناى آتش افروخته است، و يكى از نام هايى است كه در قرآن براى دوزخ ذكر شده است.
نكته هاي اخلاقي :
الف. حضرت امام خميني (ره) در كتاب چهل حديث از قول حضرت آيت الله شاه آبادي مي فرمايد:
« به قول شیخ بزرگوار ما روحی فداه : «شیطان، سگ درگاه خداست . اگر کسی با خدا آشنا باشد، به او عوعو نکند و او را اذیت نکند .» سگ در خانه، آشنایان صاحب خانه را دنبال نکند . شیطان نمیگذارد کسی که آشنایی با صاحب خانه ندارد، وارد خانه شود.پس اگر انسانی با صاحب خانه در ارتباط است، میتواند از او بخواهد که شر سگ خانهاش را از او کم کند و از صاحب خانه بخواهد که صدای آن سگ را بخواباند.
ب- عارف الهي حاج ميرزا اسماعيل دولابي نيز مي فرمايد:
• صاحبخانه به سگ پاسبان که برای ممانعت از ورود بیگانگان کنار در بسته است می گوید به او کاری نداشته باشد و بگذارد که داخل شود. شیطان سگ درگاه خداست. برداشتن موانع از قبیل شیطان بر عهده‌ی صاحبخانه است. شما یک کار بیشتر ندارید و آن توجه کامل به وقتی است که برای میهمانی دعوت شده باشد و برای ملاقات صاحبخانه بخواهد وارد شود وظیفه صاحبخانه است (که مانع را از سر راه بردارد).
کان حقاً علینا نصر المؤمنین : بر ما حق و واجب است که مؤمنان را یاری کنیم.
ان عبادی لیس لک علیهم سلطان : ای شیطان هر آینه تو بر بندگانم تسلط نداری
• شیطان مثل سگ پاسبان خانه خداست. هرکس با صاحبخانه کار داشته باشد، حق تعالی چون ضامن راهش است، به شیطان می گوید : این از خود ماست و بگذار داخل شود اما اگر کسی ریگی توی کفشش باشد و قصد دزدی داشته باشد، شیطان نمی گذارد. خود شیطان گفت: فبعزتک لا غوینهم اجمعین الا عبادک منهم المخلصین : خداوندا به عزت تو سوگند که همه انسانها جز بندگان خالص شده ات را گمراه و اغوا می کنم.
• خداوند شیطان را هم برای تکامل انسان قرارداده است تا ناخالص ها را از بهشت دور و خالص ها را به بهشت داخل کند.
• به شما بشارت می دهم که می توان بر شیطان غالب شد: ان کید الشیطان ضعیف : همانا کید و مکر شیطان ضعیف است .
خداوند شیطان را هم برای تکامل انسان قرارداده است تا ناخالص ها را از بهشت دور و خالص ها را به بهشت داخل کند.
• کسی که در کارهایش بسم الله بگوید شیطان از او غافل می شود و او می تواند به راهش را ادامه دهد . وقتی وجود خودش بسم الله شود اجنه و شیاطین از او فرار می کنند.
منابع اصلي :
- تفسير الميزان – علامه طباطبايي
- تفسير نور - قرائتي
- تفسر مجمع البيان – طبرسي
- سجاده هاي سلوك – آيت الله مصباح
لطف و كرم الهى در پرتو شكر نعمت 